SES YALITIM NEDİR
Ömrümüzü geçirdiğimiz yaşam alanlarında çevremizden kaynaklanan istenmeyen seslerden gürültüden korunmak için en doğru ve etkili çözümdür ses yalıtımı ve ses yalıtım malzemeleri ile yalıtım gerçekleştirilen uygulamalara kısaca ses yalıtımı denir. Ses Yalıtımı bir ortamdan başka bir ortama geçen ses dalgalarının geçişini engellemektir. Sesin karışarak oluşturduğu gürültüyü çıktığı alandan azaltmaya ses yalıtımı denir. Bu problemler genellikle evler, konutlar, sinema salonları, ofisler, toplantı odalarınız, jeneratör odaları, makine daireleri, okullar, kütüphaneler, otel, hidrofor dairesi, çağrı merkezleri gibi mekanlarda oluşan ses dalgalarını gürültüleri insan sağlığına verdiği zararı önlemek adına oluşan gürültüyü engellemek için yapılan ses emici ve ses yalıtım malzemeler ile izole edilmesine yarayan uygulamalara ses yalıtımı adı verilir.
Ses Yalıtımı: Ses Yalıtımı ve izolasyonunda amaçlanan sistem gürültünün insan üzerinde oluşturduğu zararları en aza indirmek için yapılan önlemleri kapsamaktadır. Uyumsuz, düzensiz bir biçimde çıkan, rahatsız edici her türlü sese gürültü denir.
Sesin Zararlarının Önlenmesi : Çarpık düzensiz kentleşmenin olduğu semtlerde gürültü kirliliği insanın sağlığına ve de yaşam alanındaki konforuna huzuruna zarar veren etkenler arasında yer alan bir problemdir. Çevremizdeki fabrikalar havaalanları çevresinde olan yerleşim bölgelerinde duyulan şiddetli gürültü kirliliği ve çevremizde oluşan satıcı sesleri, trafik sesleri , komşularımızdan gelen gürültüler rahatsız edici istenmeyen seslerdir ve bu sesler insan sağlığına zarar vermektedir.
Ses : Hava zerreleri ile ilerleyen ışınlar bir maddedir. İstenmeyen ses dalgalarından oluşan gürültülerden kurtulmanın tercih edilen iki farklı yöntemi kullanılır. Akustik düzenlemeler ve ses yalıtımıdır. Akustik Düzenlemeler kapalı ortamlarda yansıma süresinin düzenlenmesidir yani sesin çıktığı noktada emerek azaltarak sesin şiddetini azaltmaktır. Ses yalıtımı ise yapı elemanları aracılığıyla iletilen seslerin ses geçiş kaybı sağlayacak izolasyon ürünleri ile yalıtmaktadır.
Ses Yalıtımı
Ses bir enerji çeşididir. Dalgalar halinde yayılır ve cisimlerin titreşmesi ile oluşur. Her enerjinin alansal değişimi için yani bir noktadan diğerine iletimi için bir taşıyıcı ortama ihtiyacı vardır. Bir enerji çeşidi olan ses de iletimini bir ortamda yapabilir. Atmosfer ses iletiminin en yoğun yapıldığı ortam olmasına karşın ses katı ve sıvı maddeler ile de iletilebilir ve en hızlı yolu katı ortamlarda yapar.
Sesin hızı ortamın yoğunluğu, sıcaklığı ile değişir. Normal şartlar altında ses, atmosferde 340 m/sn hızla yol alır.. Bu yolculuk sırasında ses dalgaları suya atılan bir taşın yarattığı dalgalar gibi git gide şiddetini kaybeder. Suda olduğu gibi ses dalgaları da bir engelle karşılaştıklarında yansımaktadırlar. Tüm bu yolculuklar sırasında ses dalgaları enerji kaybederler. Bir engelle karşılaştıklarında ise engelleyen cismin kapasitesine bağlı olarak bir miktar enerjiyi bu cisimde bırakırlar. Cisimlerinin titreşmesi ile üretilen enerji şekli olan sesin bir saniyede yapmış olduğu titreşime frekans, yaratmış olduğu iki ses dalgası arasındaki süreye ise periyot denir. Frekansın sayısı sesin yüksekliğini gösterir.
Ses basınç seviyesi, desibel-decibel (dB) olarak ifade edilir. Desibel, bir ses basınç seviyesinin referans alınan diğer bir ses basınç seviyesine oranının logaritmik ifadesidir. Desibel logaritmik bir birim olduğundan iki ses yüzeyi aritmetik olarak toplanamaz. Ses şiddetlerinin toplanması için kullanılan yöntemlerden biri her iki değer 10’a bölünür ve algoritmaları alınır. Sonra algoritmaları toplanır, logaritması alınır ve toplam yüzeyi elde etmek için 10 ile çarpılıp yeni değer bulunur.
Frekans, birim zamandaki (saniyedeki) titreşim sayısıdır. Frekans yükseldikçe yani, saniyedeki titreşim sayısı arttıkça ses incelir. İnsan kulağı, frekansı 16 Hz ile 20.000 Hz arası sesleri algılar. 16 Hz işitilebilen en kalın, 20.000 ise en ince sestir.
Ses yutma katsayısı yutulan ses enerjisinin yüzeye gelen ses enerjisine oranıdır. Bu değer “0” ile “1” arasında değiştir. Bir yüzeyin alanıyla o yüzeyin ses yutma katsayısının çarpılmasıyla elde edilen değere “yüzeyin ses yutumu” denir. Birimi sabine’dir. Bir yüzeye gelen ses enerjisinin yansımayan kısmı tanıma göre yutulmuş sayılır. Yüzeyin yutma çarpanı “a” ile simgelenir.
Yumuşak ve gözenekli malzemeler ve insanlar, çevrelerinde bulunan ve kendilerine çarpan ses dalgalarının önemli bir kısmının yutulmasına neden olurlar. Sesi, bir malzeme içinden geçerken ya da bir yüzeye çarptığı zaman ses enerjisinin bir başka bir başka forma girmesi sesin yutuculuğu olarak tanımlanır. Tüm yapı malzemeleri sesi belli ölçülerde yutarlar Hacimlerin başarılı akustik kontrolü yüksek derecede ses yutuculuğa sahip malzemelerin uygulanmasını gerektirir. Hacim içinde, belli başlı üç elemanın yutuculuk etkisinden söz edilebilir.
BİNALARDA SES YALITIM TÜRLERİ
Binalarda ses izolasyonu iki grup olarak incelenebilir.
Akustik Yalıtım : Kalabalık insanların bulunduğu mekanlarda ses şiddet seviyesi yüksek olmasa bile sürekli bir uğultu vardır. Mekanın iç yüzeyinin kaplı olmasından dolayı sesin yankılanması nedeniyle oluşan bu uğultu akustik önlemlerle gürültü seviyesi düşürülebilir. Bu tür yalıtımlarda akustik keçe en iyi sonucu veren malzemelerdir.
Ses Geçiş Kaybı : Gürültünün bir mekandan diğerine geçişini önlemek için yapılan uygulamalara “ses geçiş kaybı yalıtımı” denir. Sert yüzeyli malzemeler sesi daha az yutarak yansıtır. Keçe, mineral camyünü ve kayayünü / taşyünü gibi hava geçiren ve esnek malzemelerde ses dalgası bünyeye nüfuz etmekte, boşluk ve cam elyafı arasında önemli bir kısmı ısıya dönüştürerek yok etmektedir.